Unsurun Adı:
Sorkun Köyü Çömlekçiliği
Unsuru Uygulayan Grup, Topluluk ve Kişiler:
Sorkun, Eskişehir ili Mihalıççık ilçesine bağlıdır. İlçeye 12 km uzaklıkta, 80 haneli , 500 nüfuslu bir köydür. Sorkun köylüsü, en gencinden en yaşlısına kadar çömlekçilikle uğraşmaktadır. Atölye ev diyebileceğimiz hanelerin tümünde çömlek yapımına tanık olunabilir.
Unsurun Kısa Tanımı:
Endüstri çağın etkisinde kalmadan atalarından kalma çömlekçiliği otantik yöntemlerle toprağa şekil vererek yapılan bir zanaattır. Köyde çanak çömleğin tamamı dönen bir çarkta şekillendirilen çömlekler bir dizi işlem sonrasında “ütme” yani pişirme işlemi açık bir arazide yapılır. Yörede üç farklı boyu hiç değişmeden gönümüze kadar gelebilmiştir. Bunlar en küçük boy “gıdı” , orta boy “cin” , büyük boy “birerlik” adını alır. Ayrıca bütün bir kuzunun pişirilmesi amacıyla yapılmış olan çömleğe “kuzuluk” adı verilir.
Unsurun Coğrafi Dağılımı:
Eskişehir ili Mihalıççık ilçesi Sorkun Köyünde.
Unsurun Korunmasına Yönelik Olarak Önerilen Koruma Önlemleri:
Sorkun köylüsü en gencinden en yaşlısına kadar 800 yıldan beri çömlekçilik ile uğraşmaktadır. Köyün geçim kaynağı olduğu için yeni nesile de aktarımı devam etmektedir. Köy halkının tamamının evi “atölye ev“ durumundadır. Muhtarlık, yaz aylarında köye gelen yerli ve yabancı turistlerin atölye ev ziyaretlerinde bulunup alışverişlerini yapmalarını sağlamaktadır. Yapılan ürünlerin pazarlanmasında sıkıntı bulunmamaktadır.
Konu ile ilgili ilde bulunan kurum/kuruluşlar (üniversitelerin ilgili bölümleri, araştırma merkezi, enstitü, sivil toplum kuruluşları):
İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Seramik Ana Sanat Dalı
Anadolu Üniversitesi Porsuk Meslek Yüksek Okulu El Sanatları Bölümü
Anadolu Üniversitesi Halkbilim Araştırmaları Merkezi
Osmangazi Üniversitesi Halkbilim Araştırma ve Uygulama Merkezi
Eskişehir Kız Teknik Olgunlaşma Enstitüsü Araştırma Bölümü
Sanat Sevenler Derneği
Türk Seramik Derneği
Eskişehir Kültür Sanat ve Edebiyat Derneği
Eskişehir Sanat Derneği
Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği
Sorkun Köyü Muhtarlığı
Unsur ile ilgili bugüne kadar ilde yapılmış faaliyetler:
A.Ü. Pişmiş Toprak Sempozyumu’nun daimi katılımcısı.
Kültür ve Turizm Bakanlığının düzenlediği il tanıtım fuarlarında yer alır.
Turizm Haftası kutlamalarında açılan el sanatları sergilerinin daimi katılımcısı.
İlde düzenlenen festival ve panayırların daimi katılımcısı.
İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünce 2007 yılında “Sorkun Çömlekçiliği” broşürü Türkçe-İngilizce olarak hazırlanmıştır.
Unsur ile ilgili elde bulunan yayınların listesi:
Çetintaş, Erdal
Sorkun Köyü Çömlekçi Killerinin Döküm Çamurlarında Kullanımının Araştırılması XII, 78 y. Tez (Yüksek Lisans) – Anadolu Üniversitesi, 1999.
Cooper, Emmanuel
Seramik ve Çömlekçilik / İstanbul: Remzi Kitabevi, 1978
Güner, Güngör
Anadolu’da Yaşamakta Olan İlkel Çömlekçilik İstanbul: Ak Yayınları, 1988
Türedi Özen, Ayşegül,
Geleneksel Çömlek Sanatı / Eskişehir: Anadolu Üniv., 2001
Yalgın, Rıza
Çok İptidaî Çömlekçilik, Ankara: Maarif Vekâleti, 1940
Eskişehir Valiliği, Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Sorkun Çömlekçiliği (Sorkun Pottery), Aralık 2007