Bakanlığımıza Bağlı Müzeler

Eti Arkeoloji Müzesi

Eskişehir Müze Müdürlüğü ilk olarak 1945 yılında Eskişehir Alaeddin Camii’inde il ve ilçelerden toplanan taşınır kültür varlıkları ile bir depo müze olarak oluşturulmuştur. 1966 yılında Odunpazarı semtinde bulunan Kurşunlu Külliyesinde Müdürlük olarak resmen kurulmuş ve hizmete açılmıştır. 1974 yılında ise Atatürk Bulvarındaki binasına taşınmış ancak bu binanın ihtiyaçlara cevap verememesi üzerine 2001 yılında müze ziyareti ve bilimsel çalışmalara kapatılmıştır. 2007 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı ile ETİ Şirketler Grubu tarafından imzalanan protokol gereği, müze inşaatı sponsorluğu ETİ Şirketler Grubu tarafından üstlenilerek Türkiye’de ilk defa özel sektör tarafından hayata geçirilen ilk müze olarak nitelendirilmektedir. 2010 yılında inşaatı tamamlanan Müze Müdürlüğü 1300 m² yüzölçümlü alana kurulmuş olup 2011 yılında ziyarete açılmıştır.

Müze müdürlüğünde satın alma, bağış ve müsadere yolu ile gelen eserler ile Eskişehir’de bulunan Ören yerlerinde gerçekleştirilen kazı ve yüzey araştırmaları sonucu ele geçen eserlerden oluşan bir koleksiyon vardır. Müze teşhirinde daha ziyade Dorylaion (Şarhöyük), Pessinus (Sivrihisar-Ballıhisar), Han Yeraltı Şehri (Han Yazılıkaya), Keçiçayırı (Seyitgazi Bardakçı), Çavlum Köyü Eski Hitit Nekropolü (Odunpazarı-Çavlum), Demircihöyük (Tepebaşı Çukurhisar), Karacahisar (Odunpazarı-Karacaşehir), Küllüoba (Seyitgazi Yenikent), gibi arkeolojik alanlarda yapılan kazılar ile açığa çıkartılan eserler kronolojik olarak sergilenmektedir. Sergilenen eserler arasında mermer heykel ve heykelcikler, mimari parçalar, steller, pişmiş toprak günlük kullanım kapları, idoller, cam kaplar ve boncuklar, metal kap ve silahlar, takılar, sikkeler bulunmaktadır.

Müzeni envanterine kayıtlı Neolitik, Kalkolitik, Tunç, Hitit, Frig, Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerini kapsayan 19.749 adet eser bulunmaktadır.

Ören Yerleri

Pessinus Ören Yeri

     Pessinus (Ballıhisar) ören yeri, Ankara - Eskişehir karayolu üzerinde, Sivrihisar yakınlarındaki Ballıhisar'da bulunmaktadır. Pessinus, tanrıların anası Kybele olarak anılan tanrıçanın ünlü kutsal yerleşmesiyle birlikte “Rahipler Devleti” şeklindeki antik bir Frig yerleşmesiydi. Ana Tanrıça'nın şekilsiz taştan yapılmış kült heykelinin (Baitylas) gökten indiğine inanılıyordu. Kent, Bergamalıların egemenliği altında kalmıştı, fakat Galatların saldırısına rağmen buradaki rahipler sınırlı bir özgürlüğe sahip olabilmişlerdi. Kenti beş Frigyalı ve beş de Galat rahiple birlikte bir başrahip yönetmişti. M.Ö. 204 yılında Roma senatosunun Pessinus'a elçiler gönderip Kybele'nin kült heykelini Roma'ya getirtmesi ve orada inşa ettirilen bir tapınağa bu heykelin yerleştirilmesiyle kent çok büyük bir üne kavuşmuştu. M.Ö. 25 yılında Augustus, Galatia eyaletini kurunca Pessinus Romalıların yönetimine geçmiştir. Yapı oldukça ilginç bir plana sahiptir. Dar kenarlarında altı, uzun kenarlarında on bir sütun bulunan peristasis (antik tapınağın etrafını çeviren sütun dizisine verilen ad) Hellen tapınağının değişik bir uygulamasını göstermektedir. Yapıyla ilişkisi olan ve bir theatron (Antik Yunan tiyatrosunda seyircilerin oturduğu kısma verilen ad) işlevi gören gösterişli bir basamak sırası ortaya çıkarılmıştır. Bu nedenle Belçikalı araştırıcılar onu bir tiyatro - tapınak olarak tanımlamışlardır. Buna rağmen Ekrem Akurgal söz konusu basamakların Kybele kültü ile ilgili olduğunu düşünmektedir. Çünkü tapınağın yer altı bölümü Aizanoi Tapınağı'nda olduğu gibi buna işaret etmektedir. Mimari süslemelerine göre tapınak M.S. 1. yy'ın ilk yarısında yapılmıştır. Açık bir alanı üç yandan çeviren portiko (çatısı sütunlarla taşınan hol) kalıntıları buranın bir agora olarak düzenlendiği görünümünü vermektedir. Yapı, eski Anadolu kültürleriyle ilişkili Hellen tapınakları şeklinde batıya bakmaktadır.

Midas Antik Kenti (Yazılıkaya)

     Çifteler'e 39 km uzaklıkta bulunan Midas, binlerce yıl önce kayalık bir platform üzerine kurulmuştur. 1315 metre yükseklikte, dikdörtgen şeklindeki Frigya yaylası üzerinde bulunmaktadır. Roma devrindeki yazarlar, bu bölgenin havasının sağlıklı ve toprağının bereketli olduğundan söz etmişlerdir. Bardakçı Suyu da bu bölgeden geçmektedir. Midas Anıtı, Frigya sanatının tipik bir örneğidir. Bu anıt, bir mezar anıtı olmayıp Frigya'daki pek çok kaya anıtı örneğinde görüldüğü gibi bir Kybele (Ana Tanrıça) heykeli koymak üzere yapılmıştır. Anıtın üzerinde Frig yazıları olduğundan "Yazılıkaya," yazılarda ise "Midas" adı geçtiğinden "Midas Anıtı" denmiştir. Kült anıttır. Midas Anıtı'nın M.Ö. 550 yıllarında yapıldığı sanılmaktadır. Kaya üzerinde, bir tapınağın cephesi biçiminde işlenmiştir. Cephesi doğuya bakmaktadır. Anıtın en ilginç yönü, üzerinde henüz çözülememiş olan ve ilk kez 1839 yılında Ch. Texiker tarafından yayınlanan, üç yazıtın bulunmasıdır. Birinci Yazıta alınlığın üzerindeki kaya çıkıntısı üzerinde bulunan 11 m uzunluğunda ve 45 cm büyüklüğündeki harflerin yazılı olduğu bir yazıttır. Frig dili ile ilintili "ATEŞ" ve "MİDAİ" sözcükleri belirgin olarak okunmaktadır. Ateş, Frigliler'in bir tanrısıdır. Midai, efsanelere göre Kral Midas'ın annesi ve ürünlerin koruyucusudur. Aynı zamanda demirin keşfi de bu tanrıçayla ilgilidir. Bu yüzden, bu anıt ile demir endüstrisi kökeni arasında bir bağlantı vardır. İkinci Yazıtta Midas Anıtı'nın iki ucunda dikdörtgen şeklindeki bir girintinin dip duvar ve yan duvarı üzerinde 45 cm'lik harflerle işlenmiş bir yazıttır. Üçüncü Yazıtta ise Kuzey taraftaki dikdörtgen dikmenin üzerinde yukarıdan aşağı 25 cm büyüklüğündeki harflerle yazılmıştır. Yazıtın başındaki "Baba" sözcüğü belirgin olarak okunmaktadır.