ESKİŞEHİR İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ

Bebek Kuklası - 2010

 
Unsurun Adı:
Bebek Kuklası
 
Unsurun Bilinen Diğer Adları:
El Kuklası, Parmak Kuklası, Odun Gaymesi, Tabut Oyunu, Tabut Kuklası, Bebek Oyunu
 
Unsuru Uygulanan Grup, Topluluk ve Kişiler
 Kırka Belediyesi Zeybek Ekibi
 
Hamdi KÜÇÜK, Selami ÜNLÜCE, Ziya KARA ve bu ustaların yenilerde yetiştirdiği kişilerdir.
 
Unsurun Kısa Tanımı
Tabut ya da benzeri bir sandık içerisine gizlice giren birinci oyuncu, parmaklarına geçirdiği  bebek  gibi  giydirilmiş  tahta  kaşıkları  kukla  biçiminde  kullanarak ikinci oyuncunun sözlü olarak yönlendirmesiyle ve müzik eşliğinde oynatır.
 
Oyun,  bir  oynatıcı ve bir de  yardımcısından  oluşan  iki  kişiyle yapılır. Hazırlık sırasında seyircilerden gizlenmek ön koşuldur. Yardımcı  önce oyun alanına, izleyicilerin ortasına büyükçe bir masa getirip koyar. Düz tahtalardan yapılan bir sedye yatırılan oynatıcının  üzerine  büyük ve kalınca bir örtü (battaniye olabilir), yüzüne de bir tülbent  örter.  Oynatıcı  tülbent  sayesinde hem  izleyicilere  görünmeyecek,  hem  de onları  rahatça  görebilecektir. Oynatıcının  ellerinin üç orta  parmağına  birer  kız  ve erkek  plastik  bebek  başı yerleştirerek  dirseklerine  kadar  uzanan  elbiseler giydirir.
 
Her iki  elinin serçe ve  baş  parmaklarına  sıkıca iki kaşık bağlar. Böylelikle oynatıcı, dirseklerine  kadar kollarını  kaldırdığında  bir kız ve bir erkek  kukla elde etmiş olur.
 
Bütün  bu  işlemler  bittikten  sonra, oynatıcı  sedyeyle  bir ölü  gibi  getirilerek  oyun  alanındaki  masanın üzerine yatırılır. Yardımcı masanın yanına yakın bir yerde durarak oyunu başlatır.
 
Unsurun Coğrafi Dağılımı
 
Eskişehir İli Seyitgazi İlçesi ve civarı ile ağırlıklı olarak Kırka Beldesi’nde görülmektedir.
 
Unsurun Korunmasına Yönelik Olarak Önerilen Koruma Önlemleri
-Unsuru uygulayanların çoğaltılması ve tanıtılması amacıyla belirli günlerde yerel    uygulayıcılar tarafından halka sunulması
-Üniversite öğrencilerine periyodik zamanlarda seminerler düzenlenmesi
-Üniversitelerin tiyatro bölümlerinde  geleneksel tiyatro kapsamında ele alınmasının  sağlanması unsurun korunmasına katkıda bulunacaktır.
 

Konu ile ilgili ilde bulunan kurum/kuruluşlar (üniversitelerin ilgili bölümleri, araştırma merkezi, enstitü, sivil toplum kuruluşları)
 -Anadolu Üniversitesi Halkbilim Araştırmaları Merkezi
-Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Halkbilim ve Araştırma ve Uygulama Merkezi (HAMER)
 

Unsur ile ilgili bugüne kadar ilde yapılmış faaliyetler
 
-Unsur, Eskişehir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi  Halkbilim ve Araştırma  ve Uygulama  Merkezi ve Anadolu Üniversitesi Halkbilim Araştırmaları  Merkezi  işbirliği ile kayıt altına alınmıştır.
 
-Anadolu Üniversitesi Alan Araştırması Çalışması, 1982
 
-TRT Yöremizden Yurdumuzdan Programı, 1992
 
-Anadolu Üniversitesi TVA
 “Yaşamın İçinden Ekinci Programı Bebek Oyunu” Çekimleri
 Yönetmenler: Yrd.Doç. Özden ÖZDEMİR – Öğr.Gör. Enise YANGIN
     
-Anadolu Üniversitesi Halkbilim Araştırma Merkezi 2004 Yılı Bölge Araştırması
 
-16-17-18 Aralık 2005 Halk Kültürlerini Koruma-Yaşatma ve Geleceğe Aktarma  
Uluslararası Sempozyumu
 

Unsur ile ilgili elde bulunan yayınların listesi
 
KOÇKAR, M. Tekin
Eskişehir Halkbilim Ürünleri  s.55-58
Eğitim Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları Vakfı Yayınları No:146
Eskişehir, 1999
 
BARAZ, Nesrin
Eskişehir’in Halkbilimsel Değerleri – II  s.301-313
Anadolu Üniversitesi Yayınları No:1256
Eskişehir, 2000
 
16-17-18  Aralık 2005 Halk Kültürlerini Koruma-Yaşatma ve Geleceğe Aktarma Uluslararası Sempozyumu
 
 
BEBEK KUKLASI